Projecten

Huiszwaluw

By MLComputers 16 februari 2023 oktober 26th, 2023 No Comments

Huiszwaluwen

De Huiszwaluw (Delichon urbicum)  is een zogenaamde koloniebroedvogel. Van oorsprong broedt deze vogel op berghellingen, kliffen en rotswanden. In ons cultuurlandschap broedt de Huiszwaluw onder de oversteek van huizen. Huiszwaluwen maken een komvormig nest van klei en zand. Hun voedsel bestaat uit insecten die ze in enorme hoeveelheden verorberen, tot aan 9000 per dag. Huiszwaluwen zijn erg wendbare vogels die grote afstanden afleggen. Ze overwinteren in Afrika. Het aantal broedparen in Nederland wordt geschat op 85.000 tot 120.000 broedparen. De Huiszwaluw staat op de Rode Lijst van bedreigde en kwetsbare vogels. Vanaf 2005 wordt het voorkomen van de Huiszwaluw ook bij onze Vogelwerkgroep in kaart gebracht in de regio Sevenum en Horst. De gegevens worden verstrekt aan het SOVON. Verschillende vrijwilligers binnen onze werkgroep controleren waar de Huiszwaluwen nestelen, met name in de dorpskernen. Dit gebeurt in de periode 15 juni tot 15 augustus. Hierbij moet men goed opletten of er Huiszwaluwen broeden, maar ook of nesten gebruikt worden door andere vogels.

Het zoeken naar bouwmateriaal voor het nest en het vinden van geschikte nestplaatsen wordt steeds moeilijker voor de Huiszwaluw, omdat (goede) modder of natte klei vaak ontbreekt in de woonomgeving. Een plas, ven, slootje of meertje moet dan ook binnen een straal van 300 meter van de nestplaats liggen om de modder te kunnen halen. Een andere bedreiging voor de Huiszwaluw is het gebrek aan huizen met een zogenaamde oversteek, vooral bij nieuwe huizen ontbreken deze. De ideale situatie voor de Huiszwaluw om een nest te bouwen is een (houten) oversteek met dwarsliggers/steunbalken. Ook een uitspringende steenlaag die ongeveer 20 cm onder de oversteek zit, vormt een goede hechtingsplaats voor het nest. De kleur van de nok is eveneens belangrijk, de Huiszwaluw nestelt enkel onder lichte nokken, hoofdzakelijk wit van kleur. Verder mogen er geen obstakels voor de invliegrichting zijn zoals een boom of dergelijke. Onder het nest van een Huiszwaluw kan het een vieze boel worden door de uitwerpselen. Dit is eenvoudig te voorkomen d.m.v. het plaatsen van een “opvangplankje”, ongeveer 50 cm onder het nest.

 Contactpersoon:
 Hans-Peter Uebelgünn Sovon Nederland

Hans-Peter wordt ondersteund door enkele leden en vrijwilligers

Broedtijd
Huiszwaluwen broeden in Nederland vrijwel uitsluitend aan gebouwen en bruggen. Ze zijn het talrijkst in de omgeving van meren, plassen en rivieren. De landelijke aantallen namen sinds ongeveer 1970 (mogelijk een half miljoen broedparen!) sterk af. De soort verdween in deze periode uit nagenoeg alle grote steden, terwijl de aantallen in dorpen en kleine steden onder druk stonden. Sinds de eeuwwisseling vertonen de aantallen enig herstel. De trend wordt, anders dan bijvoorbeeld bij de Oeverzwaluw, niet rechtstreeks aangestuurd door de neerslag in de Sahel. De Huiszwaluw overwintert namelijk zuidelijker in Afrika.

Huiszwaluw ©Sovon

Buiten broedtijd
De eerste Huiszwaluwen verschijnen eind maart, maar de meerderheid komt aan in april en mei. De doortrek piekt in mei en loopt door tot in juni, maar is alleen langs de kust op sommige dagen (met zuidoostenwinden) opvallend. De wegtrek begint in augustus en kent een hoogtepunt eind augustus en begin september. Een maand later passeren de laatste vogels. Vergeleken met enkele tientallen jaren geleden komen Huiszwaluwen in het voorjaar vroeger aan, maar verlaten ze ons land ook eerder in het najaar.